Քիմիա

1. Ի՞նչ է քիմիական կապը:


Քիմիական կապը ատոմների փոխազդեցությունն է, որը որոշում է մոլեկուլի կամ բյուրեղի կայունությունը որպես ամբողջություն։ Քիմիական կապը որոշվում է լիցքավորված մասնիկների փոխազդեցությամբ: Քիմիական կապի ժամանակակից նկարագրությունը հիմնված է քվանտային մեխանիկայի վրա։

1. Բացատրե՛ք երկու ատոմների միջև քիմիական կապի առաջացման պատճառները:
   
   Քիմիական կապի առաջացման պատճառը ատոմների ձգտումն է արտաքին շերտը 8 էլեկտրոնով ավարտելը և անցնելը կայուն վիճակի։

3.Հետևյալ տարրերից որո՞նց մոլեկուլներն են միատոմանի.

ա) ջրածին

բ) հելիում

գ) թթվածին

դ) արգոն

 Թվարկե՛ք քիմիական կապի հիմնական տեսակները:

4.Լրացրե՛ք բաց թողած բառակապակցությունը. կովալենտային կապ առաջանում է ……միջև……:

Քիմիա

Տնային

1. Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը.

1) S, O, B, Ba, Si

	S	O	B	Ba	Si
էլետրոն	16	8	5	56	14
նեյտրոն	16	8	5	81	14
պրոտոն	16	8	5	56	14

2. Հաշվե՛ք, նյութի՝ KOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

 Мr(KOH)=39+16+1=56

 ω=(39×1):56×100=69.6

 ω=(16×1):56×100=25.5

ω=(1×1):56×100=1.7

3•Սովորել

Քիմիա

Տնային.

Սովորի՛ր

1. Անվանի՛ր 101 և 118 կարգաթիվ ունեցող տարրերը:

101.Մենդելևիում

118.Օգանեսոն

2.Ստորև բերված ո՞ր շարքում են միայն ոչ մետաղական տարրեր.

1) Li, Mg, P

3) N, S, Ar

2) Ca, C, Br

4) Fe, Cr, I

3•.  Na2O

Գրե՛ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական n ատոմային զանգվածները (Ar): 23+23+16=62	Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (mo):
Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):	Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Քիմիայի ինքնաստուգում փետրվար

CH4

1.Գրեք մոլեկուլը կազմօղ քիմիական տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները (Ar): 2.5 միավոր:

CH4-Mr(CH4)=Ar(C)+4xAr (H)=12+4=16

2.Հաշվեք այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (mo): 2.5 միավոր։

CH4-mo(CH4)=Ar(C)=12×1,66=1,992

3.Հաշվեք տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները (Ar): 2.5 միավոր։

CH4=12+1+1+1+1=16

4.Հաշվեք նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները։ 2.5 միավոր:

CH4

12+1×4=16
C(Mr)=12/16 x100=75%
H(Mr)=4/16 x100=25%

Քիմիա 14.03.2024

Սովորել

1.Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է։

2.Մոլեկուլը նյութի այն ամենափոքր մասնիկն է, որը պահպանում է տվյալ նյութի հիմնական քիմիական հատկությունները: Մոլեկուլները կազմված են ատոմներից: 

3.Քիմիական բանաձևը նյութի բաղադրության պայմանական գրառումն է քիմիական տարրերի նշաններով և ինդեքսներով:

4.Տարրի հարաբերական ատոմային զանգված է կոչվում այն մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե տվյալ տարրի ատոմի զանգվածը քանի անգամ է մեծ որպես միավոր ընդունված ջրածնի ատոմի զանգվածից: Հարաբերական ատոմային զանգվածը նշանակվում է Ar–ով։

5.Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, տվյալ նյութի մեկ մոլեկուլի զանգվածը ։Հարաբերական մոլեկուլային զանգված նշանակում են Mr-ով

Քիմիա

1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):

Նատրիումի նիտրատ NaNO3

Mr = 23 + 14 + 48 = 85

Կալցիումի կարբոնատ CaCO3

Mr = 40 + 12 + 48 = 100

2. Գրե՛ք նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրա բաղադրության մեջ առկա են կալցիումի մեկ, ածխածնի մեկ և թթվածնի երեք ատոմ:

CaCO₃

Քիմիա

Տնային.

1. Հաշվե՛ք հիմնային օքսիդների՝ Na2O, CaO, CuO, FeO, MnO, Cu2O հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):
   
   Mr(Na2O)= 2×23+16=62
   Mr(CaO)= 40+16=56
   Mr(CuO)=64+16=80
   Mr(FeO)=56+16=72
   Mr(MnO)=55+16=71
   Mr(Cu2O)=2×64+16=144
   
2. Գրե՛ք նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրա բաղադրության մեջ առկա են ջրածնի մեկ ազոտի մեկ և թթվածնի երեք ատոմ:
   
   HNO₃
   
3. Պատմի՛ր քո կատարած փորձի մասին:
   
   
   
4. Սովորի՛ր Հարաբերական մոլեկուլային զանգված: Նյութի մոլեկուլի, ինչպես և ատոմի իրական զանգվածը շատ փոքր է: Այդ իսկ պատճառով ըն դունվել է հարաբերական մոլեկուլային զանգված հասկացությունը: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, տվյալ նյութի մեկ մոլեկուլի զանգվածը :Հարաբերական մոլեկուլային զանգված նշանակում են Mr-ով: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը չափողականություն չունի (հարաբերական թիվ է):Հաշվում ենք հետևյալ ձև.  Mr(H2)= 2Ar(H)=2*1=2 Mr(H2O)=2Ar(H)+Ar(O)=2+16=18.:

Քիմիա

Տնային

1. Գրի՛ր երկաթ, սիլիցիում տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները(Ar) և հաշվի՛ր երկաթ, սիլիցիում տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (m0):
   
   երկաթ Ar=56, m0=9,2×10^-27
   սիլիցիում Ar=28, m0=46,48×10^-27
   
2. Գրի՛ր նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրանց բաղադրության մեջ առկա են. ա) կալիումի երկու ատոմ և ծծմբի մեկ ատոմ,թթվածնի չորս ատոմ:
   
   K₂SO₄

Քիմիա 02.02.2024

Դասարանական աշխատանք

1.Թվարկի՛ր, թե ի՞նչ տարրերի ատոմներից են կազմված՝  ջուրը (H2O), ածխաթթու գազը (CO2), Երկաթի (III) օքսիդ (Fe2O3), Կալիումի պերմանգանատը(KMnO4), Կալիումի սիլիկատ(K2SiO3):

Ջուր-H-ջրածին O-թթվածին

Ածխաթթու գազ C-ածխածին O-թթվածին

Երկաթի (III) օքսիդ Fe-երկաթ O-թթվածին

Կալիումի պերմանգանատը K-կալիում Mn-մանգան

Կալիումի սիլիկատ- K-կալիում Si-սիլիցիում O-թթվածին

2.Ստորև բերվածներից  ո՞ր շարքի քիմիական տարրերը միայն մետաղական պարզ նյութեր կարող են առաջացնել.                                         Sr, F, Fe

Fr, Fe, Sr

Fr, F, Fe

3.Ստորը թվարկված տարրերի նշաններից ո՞րն է համապատասխանում սովորական պայմաններում պինդ ագրեգատային վիճակում գտնվող պարզ նյութին

Si-պինդ

N-գազ

He-գազ

4.Թվարկվածներից որո՞նք են պարզ նյութերի անվանումներ. 

 ա) ջրածին  H2 +

բ)ջուր H20   

գ) ամոնիակ NH3     

դ) սնդիկ Hg  +          

ե) մեթան CH4

լրացուցիչ.

Գրե՛ք տարրերի հարաբերական ատոմային զանգվածները.

Ջրածին

Հելիում

Լիթիում

Բերիլիում

Բոր

Ածխածին

Ազոտ

Թթվածին

Ֆտոր

Նեոն

Նատրիում

Մագնեզիում

Ալյումին

Սիլիցիում

Ֆոսֆոր

Ծծումբ

Բանավոր քննարկում 14․12․2023

1. Ի՞նչ բնական գիտություններ գիտես:
   Բնական գիտություններից գիտեմ՝ կենսաբանությունը, ֆիզիկան, քիմինա և աշխարհագրությունը։
   
2. Ի՞նչ է ուսումնասիում քիմիան:
   Քիմիան գիտություն է, որի ուսումնասիրության առարկան նյութն է և նրա հետ կատարվող փոփոխությունները։
   
3. Ի՞նչ է ֆիզիկական մարմինը, ասա՛ տեսակները:
   Մեզ շրջապատող ամեն բան մենք անվանում ենք ֆիզիկական մարիմին, որոնք ունեն ծավալ և զանգված։ Մարմինները լինում են 2 տեսակի՝ անշունչ և շնչավոր։
   
4. Ի՞նչ է նյութ:
   Նյութը այն է ինչից կազմված է ֆիզիկական մարմինը։
   
5. Ո՞ր նյութերն են կոչվում մաքուր:
   Մաքուր են այն նյութերը որոնք կազմված են միատեսակ մասնիկներից (ատոմ, մոլեկուլ․․․)։
   
6. Ո՞ր նյութերն են կոչվում խառնուրդներ:
   Խառնուրդներ են կոչվում այն նյութերը որոնք իրենց մեջ պարունակում են 1 — ից ավելի նյութեր։
   
7. Խառնուրդների ի՞նչ տեսակներ գիտես:
   Խառնուրդները բաժանվում են 2 մասի՝ համասեռ և անհամասեռ։ Համասեռ խառնուրդնուրդներում հնարավոր չէ տարբերել խառնուրդ առաջացնող նյութերը։ Անհամասեռ խառնուրդներում բաղադրրիչները անզեն աչքով տեսանելի են։
   
8. Ի՞նչ է երևույթը:
   Ցանկացած փոփոխություն բնության մեջ կոչվում է երևույթ:
   
9. Ո՞ր երևույթն է կոչվում ֆիզիկական:
   Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ նոր նյութեր չեն առաջանում, այլ փոխվում են նյութի ագրեգատային վիճակը, ձևը և չափսերը:
   
10. Ո՞ր երևույթն է կոչվում  քիմիական:
    Քիմիական երևույթներ են նրանք, որոնց ժամանակ առաջանում են նոր նյութեր՝ ռեակցաներ:
    
11. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի հատկանիշները:
    Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են՝ ջերմության կլանվելը կամ անջատվելը, հոտի առաջանալը, գույնի փոփոխություն, նստվածքի առաջանալը, գազի անջատվելը, համի փոփոխություն:
    
12. Թվարկի՛ր քիմիական ռեակցիայի սկսվելու պայմանները:
    Քիմիական ռեակցիան սկսելու պայմաններն են՝ մանրացում, խառնում, տաքացում և այլն: 
    
13. Ասա՛  նյութի ֆիզիկական հատկությունները:
    Նյութի ֆիզիկական հատկություններն են`հոտը, համը, գույնը, ագրեգատային վիճակը, խտությունը, հալման և եռման ջերմաստիճանները, էլեկտրահաղորդականությունը, ջերմահաղորդականությունը, մագնիսական հատկությունը, ամրությունը ( պինդ նյութի դեպքում):
    
14. Ի՞նչ է ատոմը:
    Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է:
    
15. Ի՞նչ է քիմիական տարրը:
    Ատոմների յուրաքանչյուր առանձին տեսակը կոչվում է քիմիական տարր։
    
16. Ո՞ր նութերն են կոչվում պարզ:
    Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական տարրի ատոմներից:
    
17. Պարզ նյութերը ի՞նչ տեսակներ գիտես:
    Ծծումբ, ջրածին, ացխածինը և այլն։
    
18. Ո՞ր նութերն են կոչվում բարդ:
    Բարդ նյութերը կազմված են տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներից: Նրանց նաև անվանում են քիմիական միացություններ: